مدل درآمد شبکه های اجتماعی ایرانی و صیانت از اطلاعات مردم

شبکه های اجتماعی و پیام رسان ها برای فعالیت خود مدل های درآمدی مختلفی را انتخاب می کنند . بعضی از آنها از محل فروش اطلاعات کاربران درآمد کسب می کنند .  در این مدل ، مدیر شبکه اجتماعی با توجه به تحرک من و شما درون شبکه متوجه می شود که ما به چه چیزهایی نیاز داریم . او چیزهایی را که ما به آن نیاز داریم نشانمان می دهد اما چیزهایی مربوط به برندهایی که از آنها پول گرفته باشد . در واقع او نیازهای ما را به شرکت های تجاری می فروشد و از این طریق درآمدزایی می کند . به عنوان مثال درآمد اصلی فیس بوک از این راه است . فیس بوک از راه تبلیغات درآمد کسب می کند و چند درصدی هم از محل پرداخت ها درآمد دارد .  تقریبا تمام شبکه های اجتماعی غربی مدل کسب و کارشان را بر اساس تبلیغات و فروش اطلاعات مردم گذاشته اند. گرچه این اتفاق خوشایند مردم نیست و برخی از شبکه های اجتماعی دیگر خصوصا در کشورهای غربی، به مردم اطمینان داده اند که مانند فیس بوک، از اطلاعاتشان سوء استفاده نمی کنند و از این طریق توانسته اند مخاطبان زیادی پیدا کنند.

اما بعضی از شبکه های اجتماعی (که عمدتا شرقی هم هستند) برعکس این عمل کرده اند . بیشترین سود این شبکه ها (مانند وی چت) از محل پرداخت است، نه تبلیغات . این شبکه ها سود خود را از پرداخت صورتحساب، سفارش کالاها و خدمات، انتقال پول به سایر کاربران و پرداخت در فروشگاه ها دریافت می کنند. جالب است که با وجود تفاوت منبع درآمد این شبکه ها، به نسبت کاربرانشان، از نظر درآمدی چیزی از بقیه کمتر نداشته و حتی طی سالهای اخیر رشد درآمدشان بیشتر از فیس بوک نیز بوده است . 

 مدلی که در ایران توسط بخش خصوصی پیاده سازی شده نیز مشابه همین است و البته بهتر از آن. شبکه های اجتماعی داخلی هم اکنون از فروش اطلاعات کاربران درآمدزایی نمی کنند. برخی از شرکت هایی که در ایران اقدام به راه اندازی شبکه اجتماعی کرده اند برای درآمد زایی به سراغ برخی بانک های کشور رفته اند (مانند پیام رسان بله) و سازوکار ایجاد امکان پرداخت ریالی مستقیم درون شبکه اجتماعی را در دستور کارشان قرار داده اند . چیزی که می تواند به رونق کسب و کارها ، درآمدزایی برای پیام رسان و نیز سودرسانی به بانک شود. این مدل برای تمامی شبکه های اجتماعی ایرانی پیشنهاد می شود و باید بقیه مدیران شبکه های اجتماعی داخلی نیز به آن فکر کنند. البته این بدان معنا نیست که بانکها باید این شبکه ها را در اختیار خود بگیرند بلکه دولت و بانک مرکزی می بایست زمینه اتصال پیام رسان های داخلی به خدمات بانکی را فراهم آورند تا مردم از منفعت آن بهره مند گردند.

این یعنی صیانت از اطلاعات مردم ، چرا که اگر درآمد سرویس به اطلاعات خصوصی مردم وابسته شود زمینه هر نوع استعماری ایجاد می شود . در واقع وقتی از یک شبکه اجتماعی ایرانی استفاده می کنیم یا وقتی آن را نصب می کنیم و از ما دسترسی هایی مانند دسترسی به پیامک و دوربین درخواست می کند می توان مطمئن بود که  این دسترسی ها فقط برای ارسال پیامک تایید و ارسال عکس از دوربین به دوستانمان و ... است، اما وقتی یک شبکه اجتماعی خارجی خصوصا غربی را نصب می کنیم و از خدمات آن استفاده می کنیم باید احتمال بدهیم که اطلاعاتمان برای فروش به شرکت های تجاری نیز ارسال خواهد شد.