چرا رئیسی پیروز و روحانی مغلوب فضای مجازی شد؟

انتخابات ریاست جمهوری امسال ، به دلیل وجود یک شبکه اجتماعی با کاربرانی به وسعت نیمی از جمعیت کشور، از شرایط جدیدی برخوردار شده است.

این شرایط به تغییر فضای انتخابات علیه آقای روحانی و به نفع آقای رئیسی کمک زیادی کرده است . نظرسنجی های انجام شده در پربازدیدترین کانال های تلگرام ، نشان از آرای بالای رئیسی دارد (گرچه بعدا با فشار مسئولان برخی از این کانال ها مجبور به حذف نظرسنجی های خود شدند) ، همچنین پرطرفدارترین کانال ها و گروه های انتخاباتی در تلگرام و پربیننده ترین برنامه زنده اینستاگرامی میان کاندیداها به سید ابراهیم رئیسی تعلق پیدا کرده است .

گرچه مخالفان زیاد روحانی و طرفداران زیاد رئیسی در فضای مجازی ، لزوما به این معنا نیست که در فضای حقیقی هم شرایط به همین شکل باشد، اما شرایط پیش آمده برای این دو نفر در فضای مجازی کمی دور از ذهن به نظر می رسید (خصوصا برای تیم مستقر در دولت). اما چرا چنین شرایطی رخ داده است؟

به دلیل کارکردهای سرگرم کننده شبکه های اجتماعی ، در این فضا هر موضوعی که 1- جدید و البته 2- مخالف وضع موجود باشد برای کاربران به شدت جذاب می نماید. چیزی که باعث شد طرفداران احمدی نژاد در سال 84 و طرفداران موسوی در 88 در فضای مجازی به شدت دیده شوند ( البته این موج مجازی به دلیل دلزدگی مردم از کارکرد منفی شبکه های اجتماعی در فتنه، همچنین جدید بودن همه کاندیداها و مخالفت همه کاندیدا ها از وضع موجود، و البته آرامش کاندیداهای شکست خورده پس از انتخابات، در سال 92 تکرار نشد)

نکته مهم اینجاست که شرایط امروز بیشتر به شرایط 84 شبیه است ، نه 88 ، چرا که جریان حزب الله منتقد وضع موجود است و این جریان هیچگاه اجازه نداده است که عناصر ضد انقلاب از مخالفت ها سوء استفاده کند . (و البته این جریان اگر شکست بخورد نیز 88 را تکرار نخواهد کرد)  کاری که سید ابراهیم رئیسی در منش انتخاباتی خود انتخاب کرده دقیقا انتقاد در فضای آرامش و نقد منصفانه است چیزی که در مناظره ها نیز مشهود است . و همین عامل باعث شده امسال ، فضای مجازی، با شور و هیجان بالا بیشترین مباحث انتخاباتی را شاهد باشد، بدون اینکه کسی امکان سوء استفاده از آن را پیدا کند. این مهمترین دلیل تبدیل شدن فضای مجازی از تهدید به فرصت است .

البته دو دلیل دیگر در رابطه با اینکه فضای مجازی در انتخابات امسال تبدیل به یک فرصت شده وجود دارد . یکی اینکه در 88 بستر فعالیت ضدانقلاب بر روی فیس بوک از قبل طراحی شده بود، شبکه ای که دشمن هزینه های هنگفتی برای تقویت فنی و محتوایی آن انجام داده بود اما تلگرام به قوت فیس بوک نرسیده است.(گرچه تلگرام همین الان هم با بالابردن قدرت اطلاعاتی دشمن در حال خدمت کردن به اوست.) نکته دیگر این است که امسال به دلیل وجود فرد جدیدی مانند رئیسی و ورود دیرهنگام وی به عرصه و کنارکشیدن لحظه آخر جلیلی و معلوم نبودن برنامه احمدی نژاد برای حضور و بعد رد صلاحیت وی، سرعت تحولات به شدت بالا رفته و همین موضوع حیرتی در ضد انقلاب ایجاد کرده و فرصت تمرکز بر روی یک موضوع را از آنها گرفته است .

گرچه این چالش که دولت باید هر چه زودتر به ساماندهی شبکه های اجتماعی خارجی از لحاظ قوانین اقتصادی و فرهنگی مبادرت کند هنوز وجود دارد اما استفاده از همین شبکه ها و تبدیل کردن آنها از تهدید به فرصت نیز اتفاق خوبی است که امسال به دلیل آرامش کاندیداهای منتقد رخ داده است .

همه این مسائل انتخاب امسال را از لحاظ تاثیرگذاری شبکه های اجتماعی منحصر به فرد کرده است و البته امکان بهره برداری ضد انقلاب از این فضا همچنان وجود دارد ، این موضوع به نتیجه انتخابات و اوضاع بعد از آن بستگی دارد .